Print this page

Αναζητώντας μια νέα ταυτότητα

Read 1393 times

(Απόσπασμα από την ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιάννη Μπαλάφα «Είκοσι χρόνια χρειάστηκαν – Το χρονικό του εγχειρήματος του Συνασπισμού» στην Αίθουσα Μακρυγιάννη στις 19 Απριλίου 2013)

Το βιβλίο του Γιάννη Μπαλάφα «Είκοσι χρόνια χρειάστηκαν – Το χρονικό του εγχειρήματος του Συνασπισμού» αποτελεί μια πυξίδα αντοχής ενός μικρού κόμματος, που άφησε ένα ισχυρό αποτύπωμα σε δύσκολους καιρούς. Όταν γεννήθηκε ο Συνασπισμός, η Αριστερά προερχόταν από μια συντριπτική ήττα. Το τέλος της Ιστορίας είχε ήδη αρχίσει, δεν επρόκειτο όμως, όπως αποδείχτηκε, να κρατήσει για πάντα. Ο Συνασπισμός βγήκε μέσα από προγραμματικές συγκρούσεις και πάλεψε να αποκτήσει μια νέα ριζοσπαστική ταυτότητα, ώστε να γίνει ένα ανθεκτικό ελπιδοφόρο πολιτικό μέγεθος.

Ήταν πρωτόγνωρο αλλά πολύ ελκυστικό εγχείρημα, ένα δοκιμαστήριο ιδεών και μεθόδων, αλλά και ένα εγχείρημα μακράς πνοής. Ο αναγνώστης βρίσκεται διαρκώς αντιμέτωπος με ένα λυχνάρι που η φλόγα του πότε τρεμοσβήνει και φαίνεται πια το φυτίλι του και πότε ανάβει και δείχνει πως φουντώνει και ανεβαίνει ψηλά.

Η πορεία για την υπέρβαση της τριτοδιεθνιστικής κομουνιστικής εκδοχής της Αριστεράς όσο και της σοσιαλδημοκρατικής εκδοχής μέσω της συγκρότησης ενός αυτόνομου πολιτικού υποκειμένου, οριοθετημένου στα πλαίσια αυτά, δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Με την επιμονή των μελών και στελεχών για διακριτή πορεία και αυτόνομη επιβίωση, είχε αρχίσει σταδιακά να αμφισβητείται, διστακτικά στην αρχή, η ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία του ΠΑΣΟΚ, αλλά και να εκτίθεται η απομονωτική λογική του ΚΚΕ.

Η εμφάνιση των νέων κοινωνικών κινημάτων έδωσε ώθηση σε νέα ενωτικά κοινωνικά αλλά και πολιτικά εγχειρήματα. Ο Χώρος Διαλόγου και Κοινής Δράσης της Αριστεράς, που συγκροτήθηκε τον Μάιο του 2001 αποτελούσε προϊόν μιας συνειδητής επιλογής για πιο συστηματική συμπόρευση με τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς (ΑΚΟΑ-ΚΕΔΑ). Ο Συνασπισμός ήδη διέγραφε μια τροχιά ριζοσπαστικοποίησης και άρχισε να εκφωνεί έναν εναλλακτικό προγραμματικό πολιτικό λόγο.

Παρά τα πισωγυρίσματα, παρά τα λοξοκοιτάγματα, παρά τα αλληλοσυγκρουόμενα πολιτικά σχέδια, που πλήγωναν βαθύτατα τον κόσμο της Αριστεράς, ο Συνασπισμός υπερασπίστηκε μέχρι τέλους την αυτονομία και την ενότητα της Αριστεράς, απέκρουσε προσπάθειες ενσωμάτωσης στο δικομματικό σύστημα εξουσίας, συγκρούστηκε με τον νεοφιλελευθερισμό, τον ρατσισμό, τον εθνικισμό και έσπασε ταμπού και καθιερωμένα δόγματα. Ανανέωσε και ριζοσπαστικοποίησε την έννοια του διεθνισμού.

Ανανέωσε και ριζοσπαστικοποίησε την υπόθεση του σοσιαλισμού, εντάσσοντας στην κοινωνική και ταξική διαπάλη και στην αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας, άλλες δευτερεύουσες εξίσου σημαντικές όμως αντιθέσεις. Ανανέωσε τελικά την υπόσχεση για έναν καλύτερο κόσμο, κρατώντας την ελπίδα ζωντανή. Ο ΣΥΝ του 3%, ο ΣΥΝ που βάδιζε σε τεντωμένο σκοινί του «μπαίνουμε ή δεν μπαίνουμε στη Βουλή», παραδίδει σήμερα τη σκυτάλη στον ΣΥΡΙΖΑ της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που αποτελεί ελπίδα για την ελληνική κοινωνία αλλά και κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αυτό το μικρό κόμμα του 3% κατάφερε να κάνει πολιτική με όρους ενός εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου, χωρίς να αφορίζει την προοπτική αριστερής διακυβέρνησης του τόπου. Και μόνο το γεγονός ότι κλείνοντας αυτόν τον κύκλο ο Συνασπισμός αφήνει στη θέση του έναν ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ, σημαίνει ότι πέτυχε τον στόχο του. Το χρονικό του Συνασπισμού μας δείχνει ότι η Αριστερά αποτύχαινε όταν έδινε την εντύπωση ότι τα καλύτερα στελέχη της ή και ομάδες επιλέγουν να δώσουν τη μάχη της καρέκλας στον κομματικό μικρόκοσμό τους. Αντίθετα πετύχαινε ως φορέας συλλογικής δημοκρατικής λειτουργίας.

Πετύχαινε όταν κατάφερνε να αποτυπωθεί ως μια δύναμη όχι μόνο των μεγάλων λόγων που παραπέμπουν τις λύσεις σε έναν άλλον κόσμο. Πετύχαινε ως ένας ζωντανός οργανισμός υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών και ιδιαίτερα των εργαζομένων και της νεολαίας. Η Αριστερά εκπλήρωνε τον σκοπό της όταν γινόταν φορέας πολιτισμού ως μια αριστερή πνευματική συλλογικότητα. Πετύχαινε όταν λειτουργούσε ως δύναμη ενότητας και διέθετε σαφή πολιτική συμμαχιών και αποτύχαινε όταν λειτουργούσε με στενότητες και φοβίες. Πετύχαινε όταν κατάφερνε να αντιλαμβάνεται εγκαίρως τις αλλαγές που συνέβαιναν γύρω της, να μετασχηματίζεται διαρκώς, χωρίς να αλλοιώνεται το αξιακό της φορτίο. Αντίθετα αποτύχαινε όταν απεμπολούσε την προοπτική της διακυβέρνησης ή την έκανε υπαρξιακό αυτοσκοπό.

Πετύχαινε όταν συντονιζόταν με την αφύπνιση της κοινωνίας και τα κοινωνικά κινήματα. Όταν συνδεόταν με τον λαϊκό παράγοντα. Όταν γινόταν χρήσιμη για τον τόπο της. Πετύχαινε όταν δεν προσαρμοζόταν. Ο Συνασπισμός άνοιξε ένα παράθυρο στο μέλλον. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ που είναι η συνέχεια αυτού του αγωνιώδους και ανηφορικού οδοιπορικού, καλείται να πραγματώσει και αυτός τον ρόλο του στα χρόνια που έρχονται, κουβαλώντας ένα τεράστιο οραματικό και ιστορικό φορτίο.

Το χρονικό του Συνασπισμού μας δείχνει ότι ερχόμαστε από πολύ μακριά και πάμε πολύ μακριά, μας δείχνει από τι συμπληγάδες περάσαμε για να φτάσουμε να γίνει σήμερα ξανά επίκαιρο ένα ανατρεπτικό σοσιαλιστικό όραμα. Μας καλεί να αγωνιστούμε για τη ριζοσπαστική αριστερά του 21ου αιώνα, χωρίς δογματικούς ηγεμονισμούς, αφήνοντας πίσω μας μεθόδους, πρακτικές και νοοτροπίες, που έρχονται από το παρελθόν και παραπέμπουν στο παρελθόν.

Ήδη γράφουμε τις νέες σελίδες ενός άλλου βιβλίου. Αυτού της συνεισφοράς του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στην υπόθεση του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία στη χώρα μας. Με την υποσημείωση πάντα ότι ,όπως τιτλοφορούνταν και ο τίτλος ενός άρθρου του Άγγελου Ελεφάντη στην Αυγή, παραμονή εκλογών του 1993, «Όσα είπαμε παλιά ισχύουν».

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to StumbleuponSubmit to TechnoratiSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn